Aan de Geert Reinderstraat te Winsum is in de zomer van 2009 een nieuw Rabobankkantoor gebouwd. Opdrachtgever voor de bouw is Team 4 Architecten uit Groningen. Uit eerder archeologisch onderzoek, uitgevoerd door RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V., blijkt dat de bodem van het terrein bestaat uit kwelderafzettingen, waarop zich een ophogingspakket bevindt (Bakker 2003). De fundering van het kantoor zal dit ophogingspakket verstoren. Het terrein staat op de Archeologische Monumenten Kaart (AMK) bekend als een terrein van hoge archeologische waarde. Het betreft een meldingsgebied. Team 4 Architecten heeft Archaeological Research and Consultancy (ARC bv) de opdracht gegeven een archeologisch inventariserend veldonderzoek (IVO) door middel van proefsleuven op het bouwterrein uit te voeren.
Het IVO heeft plaatsgevonden van 8 t/m 10 maart 2004. Aan de hand van de resultaten van het archeologisch inventariserend onderzoek (IVO) kunnen de vraagstellingen, zoals ze in het PvE zijn gesteld, beantwoord worden:
1. Hoe is het gesteld met de gaafheid van het bodemarchief ter plaatse, zowel in horizontale als in verticale zin?
Afgezien van de plaats waar de voormalige bebouwing heeft gestaan, is het bodemarchief zowel horizontaal als verticaal goed bewaard gebleven. De meeste verstoring bevindt zich direct onder de bouwvoor. Aan de westkant van werkput 2 bevindt zich een grote recente verstoring, die vrij diep is.
2. Wat is de aard en de ouderdom van de mogelijk aan te treffen bewoningssporen en het bijbehorende vondstmateriaal? Strekken de sporen zich over de hele onderzoekslocatie uit?
De aangetroffen sporen bestaan uit twee grachten, een grote en een kleine, en twee natuurlijke geulen (sporen 2 en 8 t/m 10). De grachten dateren, op basis van het vondstmateriaal, uit de Late Middeleeuwen. In een van de geulen is aardewerk daterend uit de IJzertijd/Romeinse Tijd aangetroffen. De geulen worden oversneden door de kleine gracht (werkput 2, sporen 4 t/m 6). De sporen bevinden zich in de noorden en het zuiden van het onderzochte gebied; het middendeel is vrij van sporen. Wanneer wordt gekeken naar de reconstructie van de locatie van de Ripperdaborg volgens de historische vereniging Winsum-Obergum, dan zouden de grachten die in het onderzoeksgebied zijn aangetroffen, onderdeel van het grachtenstelsel van de borg kunnen zijn.
3. Hoe is het gesteld met de conservering van het (ecologische) vondstmateriaal?
De conservering van het vondstmateriaal is goed.
4. Is het eerder aangetroffen ophogingspakket in relatie te brengen met de dorpswierde van Winsum?
Het is niet met zekerheid te zeggen of het ophogingspakket, zoals het is aangetroffen in de boringen van RAAP en tijdens het huidige onderzoek, iets te maken heeft met de wierde van Winsum. Een meer voor de hand liggende reden voor de aanwezigheid van deze laag op het onderzoeksgebied, lijken de eronder liggende grachten te zijn. Bij het dempen van de grachten zal men veel grond nodig hebben gehad, zowel voor de grachten zelf als voor het egaliseren van het terrein eromheen. De laag die hier als 'ophogingspakket' wordt getypeerd, is dus wellicht tijdens het dempen van de grachten en het egaliseren van het terrein ontstaan.
5. Welke graad van waardering dient aan het onderzoeksgebied gegeven te worden?
Gezien de relatieve gaafheid van het bodemarchief en de opvallende vondst van een ijzeren schild en de rapier of degen, moet aan het onderzoeksgebied een hoge graad van waardering worden gegeven. Het onderzoek heeft aangetoond dat de Ripperdaborg naar alle waarschijnlijkheid op de plaats moet worden gezocht die Tersteeg (2003) in zijn artikel noemt (1).
Het schild en wat er verder gevonden is
Het ronde schild is een rondas-schild uit de 14e/15e eeuw, het zwaard is een rapier uit de 16e/17e eeuw. Vanaf 2 april 2005 zijn ze te bewonderen in het nieuwe kantoor van de Rabobank aan de Geert Reindersstraat.
‘De heer Hulscher vraagt zich af hoe twee voorwerpen, die zo in ouderdom verschillen, vlak bij elkaar gevonden kunnen worden. J. Tersteeg weet dit niet; het is slechts bekend dat de voorwerpen gevonden zijn op de bodem van een oude gracht rond de voormalige westelijke Ripperdaborg.’ (2)
Oproep:
Wie kan helpen aan afbeeldingen van de oude gracht, het schild en de rapier of degen?
Stuur een e-mail naar: nazatendevries@kpnmail.nl
 Meer lezen: In mei 2012 is in opdracht van de gemeente Winsum een definitief archeologisch onderzoek uitgevoerd door De Steekproef bv in plangebied Boogplein. Hierbij zijn vondsten gedaan uit de periode van het Jacobijnenconvent van Winsum (1276-1584) evenals uit de periode direct ervoor en erna. Hoogstwaarschijnlijk kunnen de kloostermoppen met gebouwen van het Dominicanenklooster worden geassocieerd.
Het volledige rapport kun je hier lezen (met afbeeldingen).
Noten en bronnen:
1. ARC B.V., Groningen, 29 april 2009, Wit, M.J.M. de, Nieuwhof, A.
2. Informatiebulletin van de Historische Vereniging Winsum-Obergum, oktober 2005, tiende jaargang, nummer 2.
Deze pagina maakt deel uit van www.nazatendevries.nl. Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorgvuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten voorkomen. Constateer je fouten en/of heb je vragen, correcties, aanvullingen......... geef die dan even aan mij door via mijn E-mail adres (zie rode balk boven). Wij hebben ons uiterste best gedaan om de auteurs van teksten/citaten en copyrightbepalingen van afbeeldingen te achterhalen. Mocht je rechthebbende zijn en hierover vragen of opmerkingen hebben, neem dan contact op via e-mail. Lees ook de 'Disclaimer' en 'Privacy' voor méér informatie en laat ook eens een bericht achter in het Gastenboek, dan weet ik waarvoor ik het doe. |
Hoogeveen, 21 november 2018.
Update: 6 september 2021.
Revisie: 14 november 2023.
Samenstelling: © Harm Hillinga. |
 |
|
↑ Top |
|
